نقش آب در صنایع ایران | میزان مصرف آب در صنعت

در این مقاله به میزان آب مصرفی در صنایع گوناگون در ایران می پردازیم.

آمار بازدید 4008

نقش آب در صنایع مختلف:

آب یکی از کلیدی‌ ترین منابع در فرآیندهای صنعتی به شمار می‌رود و نقش‌های متنوعی را ایفا می‌کند، در برخی صنایع مانند تولید مواد غذایی و محصولات شیمیایی، آب مستقیماً به‌ عنوان ماده اولیه مورد استفاده قرار می‌گیرد. در مقابل، در بخش‌هایی نظیر نیروگاه‌ ها یا کارخانجات فولاد، بیشتر به‌ عنوان عامل کمکی برای خنک‌ سازی تجهیزات به کار می‌رود.

از سوی دیگر، حضور آب در مراحلی همچون:

• شست‌ و شوی خطوط تولید
• تولید بخار برای تأمین انرژی
• فرآیندهای تصفیه پساب

اهمیت غیرقابل جایگزینی دارد، کیفیت آب مورد استفاده می‌تواند تأثیر مستقیمی بر کارایی سیستم‌ها و کیفیت محصول نهایی داشته باشد. برای نمونه، وجود املاح زیاد نه‌ تنها موجب رسوب و آسیب به تجهیزات می‌شود، بلکه هزینه‌های نگهداری را افزایش داده و حتی کیفیت خروجی را کاهش می‌دهد. در صنایع حساس مانند داروسازی، استفاده از آب خالص و عاری از آلودگی برای رعایت استانداردهای بهداشتی ضروری است.

به دلیل حجم بالای مصرف، مدیریت منابع آبی در صنعت امری حیاتی است، استفاده غیر بهینه و بدون برنامه‌ریزی می‌تواند فشار زیادی بر منابع آب وارد کرده و حتی موجب توقف خطوط تولید یا افزایش چشمگیر هزینه‌ها شود. به همین دلیل، بهینه‌ سازی مصرف آب و تدوین راهکارهای مدیریتی دقیق، از الزامات پایدار در هر صنعت محسوب می‌شود.
 

1.نقش آب در صنایع سنگ :

1. خنک کردن تیغه برش و لقمه ساب در زمان تماس با سنگ 
2. شستشو و حمل ذرات گرد و غبار حاصل از برش و ساب سنگ
3. جلوگیری از انتشار گرد و غبار ناشی از برش و ساب محیطی

2.نقش آب در معادن شن و ماسه:

با توجه به موقعیت خاص اقلیمی که معادن شن و ماسه دارند پساب خروجی از این معادن حاوی مقدار قابل ملاحظه ای گل و لای می باشد. نظر به اینکه ذرات معلق در این نوع پسابها از حالات گوناگون تشکیل یافته است، فلذا هر واحد شن شویی بسته به نوع مواد موجود در پسابی که پس از آزمایش مشخص میگردد روش خاصی برای تصفيه را به خود اختصاص میدهد.

که این روش و راه کار ها و نوع سیستم و دستگاه تصفیه آب و فیلترپرس توسط متخصصان شرکت دنافنون مورد بررسی قرار خواهد گرفت که به مشتریان عزیز به صرفه ترین و کاربردی ترین توصیه و یا پیشنهاد داده شود. 

عموما در تصفیه این نوع پسابها نوع دستگاه ها و قابلیت انها و نیز چیدمان انها خاص نوع تصفیه که قبلا طراحی شده است استفاده میشود که در هر واحد ممکن است متفاوت باشد. 

3.نقش آب در کشاورزی:

بیشترین مصرف آب در کشاورزی از جمله در آبیاری حدود 40 درصد مزارع با آب های زیرزمینی آبیاری می شود. زمانی که استفاده از سیستم های آبیاری با راندمان بالا با حسابداری صحیح آب و رعایت مقررات سختگیرانه برداشت ترکیب شود، مصرف آب بی مصرف در حوضه آبریز بیش از 70 درصد کاهش می یابد.

بعد از منابع آب و مصرف هر بخش، بحث فاضلاب بسیار مهم است، فاضلاب و تصفیه آن و سپس استفاده از آب تصفیه شده در کشاورزی بسیار مفید و جذاب است. استفاده مجدد از فاضلاب (با تصفیه ایمن) منجر به بازیابی مواد مغذی می شود و مزایای حیاتی برای سلامت انسان و محیط زیست فراهم می کند.

بازیافت مواد مغذی از پساب نه تنها بخشی از تقاضای جهانی برای مواد مغذی در بخش کشاورزی را تامین می‌کند، بلکه به درآمدزایی کمک می‌کند و مزایای اقتصادی زیادی را به همراه دارد، بر اساس برآوردها، فاضلاب تولیدی در جهان 380 کیلومتر مکعب در سال است. این حجم از فاضلاب که پس از فرآیند پاکسازی تولید می شود، قابلیت آبیاری میلیون ها هکتار از اراضی کشاورزی را دارد.

4.نقش آب در صنعت نساجی و پوشاک:

مصرف آب در صنعت نساجی یکی از موضوعات مهم در حوزه مدیریت منابع آبی می باشد، میزان مصرف آب در در مراحل:

• شستشوی الیاف
• رنگرزی
• چاپ
• تکمیل پارچه 

بیشترین سهم را دارد، به طور متوسط برای تولید یک کیلوگرم پارچه حدودا بین 50 تا 300 لیتر آب مصرف می شود همچنین در این صنعت به دلیل وجود مقادیر قابل توجهی از آلاینده‌های آلی و شیمیایی، مصرف آب بالا می باشد بر همین اساس اجرای فرآیند تصفیه در این صنعت، علاوه بر کاهش خطرات زیست‌ محیطی و جلوگیری از آسیب به اکوسیستم، امکان استفاده مجدد از آب تصفیه‌ شده را نیز فراهم می‌سازد.
 

5.نقش آب در صنایع معدنی و فلزی:

میزان مصرف آب در صنایع معدنی و فلزی طی دو مرحله می باشد و برای همین مقدار زیادی آب در این صنایع مصرف می شود:

• مصرف آب در مرحله استخراج مواد اولیه
• مصرف آب در فرآوری و تولید

مراحل مصرف آب در صنایع معدنی به شرح زیر می باشد:

1. استخراج و شست‌ و شوی مواد معدنی:

شستشوی مواد معدنی و جدا سازی ناخالصی ها که در معادنی از قبیل زغال سنگ، آهن، مس و طلا صورت می گیرد، بخش بزرگی از مصرف آب را به خود اختصاص می دهد

2.کنسانتره سازی و فلوتاسیون:

جدا سازی ذرات با ارزش از باطله که حجم زیادی از مصرف آب را به خود اختصاص می دهد.

3.کنترل و مهار گرد و غبار:

برای جلوگیری از پراکندگی گرد و غبار نیاز به آب پاشی می باشد این عمل مخصوصا در معادن رو باز از مصرف آب بالائی برخوردار است.

از جمله صنایع فلزی که مصرف آب در آنها مشهود است:

1. فولاد و ذوب‌ آهن: خنک سازی کوره ها، تجهیزات و محصولات فولادی همچنین از آب برای تولید بخار در جهت شستشوی گازهای سمی نیز استفاده می شود.

2. مس، آلومینیوم و فلزات غیرآهنی: پالایش و ذوب فلزات نیازمند آب برای خنک‌سازی و فرآیندهای الکتروشیمیایی است، در تولید آلومینیوم، آب در فرایند الکترولیز و همچنین خنک‌سازی الکترودها و سیستم‌ها نقش کلیدی دارد.

3. صنایع سیمان و گچ: در آسیاب مواد اولیه، تولید کلینکر و خنک‌ سازی تجهیزات به آب نیاز است.

از راهکارهایی که می توان مصرف آب را کنترل و با بهترین شیوه به بهره وری آن در صنایع معدنی و فلزی پرداخت عبارتست از:

• بازیافت و بازچرخانی آب در کارخانه‌های فولاد و معادن
• استفاده از تکنولوژی‌های خشک در فرآوری مواد معدنی
• احداث و بهره‌گیری از سیستم‌های تصفیه پساب صنعتی برای کاهش آلودگی
• جایگزینی بخشی از آب تازه با پساب تصفیه‌شده شهری یا صنعتی

6.نقش آب در صنایع غذایی و نوشیدنی: